افراط‌ها و تفریط‌هایی که در عزاداری برای اهل بیت علیه السلام و به ویژه امام حسین(ع) در سال‌های اخیر صورت گرفته باعث سوء استفاده از اصل عزاداری و آیین‌های به حق شیعیان شده است و در همین راستا بارها درباره این گونه رفتارها توسط مقام معظم رهبری و دیگر علما هشدار داده شده است.

حجت الاسلام و المسلمین مهدی مسائلی نویسنده کتاب «لعن‌های نامقدس» و از فعالان فرهنگی در سلسله یادداشت‌هایی به بررسی این افراط و تفریط و پاسخ به سوالات رایج پرداخته که این یادداشت‌ها به تدریج منتشر می‌شود:

چرا ما سگ امام حسین- علیه السلام- نیستیم!؟

همه می‌دانیم که ولایت حقیقی و انحصاری از آن خداست و از غیر خدا کاری ساخته نیست؛ آن گونه که قرآن کریم با یادآوری این معنا می‏‌فرماید: «فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِی[۱]؛ یعنی: ولایت منحصراً از آن خداوند است»، و همچنین در آیه‌ای دیگر می‏فرماید: «وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیر[۲]؛ یعنی: برای انسان ولی و یاوری جز خدا نخواهد بود.»

از همین رو هنگامی سخن از ولایت پیامبر و اهل‌بیت- صلوات الله علیهم اجمعین- به میان می‌آید در واقع این ولایت برگرفته از همان ولایت الهی بوده و جدای از آن نیست. پس اهل‌بیت- علیهم‌السلام- برای ما هیچ‌گاه هدف و مقصود نهایی نبوده و نیستند. محبت و عشق ما به آن بزرگواران نیز به خاطر ولایت الهی است که در وجود آنها تبلور یافته است. همچنین از آن جهت تبعیت و اطلاعت ایشان بر ما واجب است که  آنها ما را به ولایت و اطاعت از خداوند رهنمون می‌سازند. در این راستا باید ابراز محبت و اطاعت ما از اهل‌بیت- علیهم‌السلام- نیز به گونه‌ای باشد که دیگران گمان نکنند که شیعه، ائمه خود را هدف و مقصود نهایی می‌داند و برای آن بزرگواران محبت و ولایتی مستقل از ولایت خداوند قائل است. البته این معنا در ذهن بیشتر شیعیان متمرکز بوده و همه به آن اعتقاد دارند، اما گاهی رفتارها و سخنان بعضی از شیعیان ناآگاه خلاف آن را به دیگران القاء می‌کند.

پس هنگامی که بزرگان دین می‌گویند:«سینه خیز به سمت حرم نروید، نگویید سگ حسین هستم، به حالت سجده آستانه قبور ائمه را نبوسید، و… » همه این نهی‌ها به خاطر آن است که نباید به گونه‌ای نشان داد که اهل‌بیت- علیهم‌السلام- هدف و مقصود نهایی هستند، بلکه خضوع و خشوع کامل را باید به خداوند متعال نشان داد و از منشأ و انگیزه محبت به اهل‌بیت- علیهم‌السلام- منحرف نشویم.

البته این سخن بارها توسط اهل‌بیت- علیهم‌السلام- به شیعیان تذکر داده شده است چنانچه هنگامی عبدالسلامِ هَرَوِی‏ خدمت امام رضا علیه‌السلام عرض می‌نماید که نزد مردم  شایع کرده‏‌اند که شما ادّعا می‌کنید مردم بنده زر خرید ما هستند! آن حضرت در پاسخ فرمودند: «خداوندا! اى کسى که آسمان‌ها و زمین را آفریده‏اى و به ناپیدا و پیدا آگاهى، تو شاهدى که من چنین مطلبى را هرگز نگفته‌‏ام، و از احدى از پدرانم- علیهم‌السّلام- نشنیده‌‏ام که چنین کلامى گفته باشند، بار الها! تو خود می‌دانى که از این مردم چه ستم‌هایى به ما وارد شده است، و اینکه این افترا هم از ستم‌هاى ایشان ست که درباره ما روا داشته‌‏اند.»

سگ امام حسین

**اطاعت از اهل بیت به چه دلیلی است؟

جالب  این جاست آن حضرت پس از این سخن، استدلالی در رد این شایعه بیان نموده و سپس بر این نکته تأکید فرمودند که اطاعت از اهل‌بیت- علیهم السلام- به خاطر ولایتی است خداوند به ایشان داده است، ایشان دراین‌باره می فرمایند: «اى عبدالسّلام آیا تو منکرى آنچه را خداوند تعالى از ولایت و امامت ما بر تو و دیگران واجب فرموده است چنان که دیگران منکرند؟» گفتم: «پناه به خدا، هرگز! بلکه من به ولایت و امامت شما اقرار دارم.»(شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ترجمه غفارى و مستفید، ج‏۲، ص۴۳۱)

همین معنا را امام رضا- علیه‌السلام- صریحا در روایتی دیگر متذکر می‌شوند، چنانچه محمد بن زید طبرى می‌گوید: من در خراسان بالاى سر امام رضا علیه‌السلام ایستاده به خدمت بودم و جمعى از بنى هاشم که اسحاق بن موسى همراه آنها بود، شرفیاب حضور او بودند. آن حضرت فرمود: «اى اسحاق به من خبر رسیده که مردم مى‏‌گویند: ما عقیده داریم که همه مردم بنده‌‏هاى ما هستند، نه، سوگند بدان خویشى و قرابتى که با رسول خدا- صلی الله علیه و آله- دارم، من هرگز چنین چیزى نگفتم، و از پدران خود هم نشنیدم و به من نرسیده است که یکى از نیاکان من چنین گفته باشد، ولى من مى‌گویم که مردم مطیع ما هستند در اینکه اطاعت و پیروی ما از سوی خداوند بر آنها واجب است و در دیانت و معارف الهی به ما وابسته‌‏اند، این مطلب را باید حاضران به غائبان برسانند.»(شیخ کلینی، اصول کافی، چاپ دارالحدیث، ج‏۱، ص۴۵۹.)

**شیعیانی که دینشان به اندازه بال مگسی ارزش ندارد

متأسفانه امروز غلفت عده‌ای از شیعیان از حقیقت ولایت اهل بیت- علیهم‌السلام- و غرض ورزی عده‌ای دیگر، موجب شده است تا علما و بزرگان شیعه نتوانند آنها را به صورت صریح از سخنان و رفتارهایی این‌گونه باز دارند.

نزد شاگردان آیت الله بروجردی معروف و مشهور است که این مرجع بزرگ جهان تشیع نهی شدید و خاصی از عتبه‌بوسی قبور ائمه شیعه- علیهم السلام-  داشتند و با این استدلال که این کار نوعی سجده است و سجده برای غیر خداوند جایز نیست، انجام این کار را انحراف از اصل و اساس محبت و ولایت به اهل بیت- علیهم السلام- می‌دانستند.

کاری به اختلاف سخن علما در این‌باره نداریم، زیرا امروز شاهد آن هستیم که عده‌ای قلاده بر گردن می آویزند، صدای سگ در می‌آورند، سینه‌خیز بین‌الحرمین را طی می‌کنند، صورت بر زمین می‌کشند، به سمت حرم ائمه شیعه- علیهم‌السلام- نماز می‌خوانند، کلمات کفر بر زبان جاری می‌کنند، و…؛ و هیچ کس حق و جرأت اعتراض به آنها را ندارد، چون اعتراض به این اعمال ناشایست و موهن از دیدگاه بعضی به منزله‌ی زیر سؤال بردن ولایت و محبت اهل بیت- علیهم‌السلام- است و خروج از دین!

اینجاست که امام زمان- علیه السلام- در توقیعی خطاب به محمد بن علی بن هلال کَرْخی‏، با اشاره به اعمال و گفته‌های ناشایست بعضی از شیعیان درباره اهل بیت- علیهم‌السلام- می‌فرمایند: «یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ قَدْ آذَانَا جُهَلَاءُ الشِّیعَهِ وَ حُمَقَاؤُهُمْ وَ مَنْ دِینُهُ جَنَاحُ الْبَعُوضَهِ أَرْجَحُ مِنْه‏؛ اى محمّد بن علىّ، افرادى احمق و جاهل از شیعیان و گروهى که مذهبشان به اندازه بال مگسى ارزش ندارد خاطرم را آزرده‌‏اند!» (شیخ طبرسی، الإحتجاج على أهل اللجاج، ج‏۲، ص ۴۷۴)